چرا درمان پیش فعالی را باید جدی گرفت

اختلال بیش فعالی – نارسایی توجه یکی از رایج ترین اختلال های عصب-روانشناختی شناخته شده در کودکان و نوجوانان است. این اختلال یک نشانه یا دسته ای از نشانگان است که شامل مشکل در توجه، مشکل در تمرکز، کنترل ضعیف تکانه مانند: -تحمل کم، اقدام بدون فکر، از کوره در رفتن – حواس پرتی ، بیش فعالی، بی قراری و مشکلات رفتاری است. میزان شیوع آن در کودکان تا 11 درصد و در بزرگسالان تا5 درصد برآورد شده است و با سه نشانه اصلی مشکلات مزمن در کنترل توجه، بیش فعالی و تکانشگری مشخص می شود.

 علائم این اختلال در  بزرگسال شامل بیش فعالی حرکتی، نارسایی توجه، رفتارهای تکانه ای، ناتوانی در اتمام تکالیف، سازماندهی ضعیف، عملکرد تحصیلی ضعیف، احساس نگرانی، احساس ناامنی، حرمت نفس ضعیف، حافظه ضعیف، احساس ناامیدی، فراموشی فعالیت های روزانه، تصمیم گیری آنی، صحبت کردن افراطی است.

این اختلال در بزرگسالان غالبا با دامنه گسترده ای از مشکلات رفتاری همچون پرخاشگری، خصومت ورزی، رفتارهای ضد اجتماعی، به خطر انداختن سلامت شخصی، بی احتیاطی و سرعت بالا در رانندگی، ناتوانی در مدیریت مالی و اقتصادی، رفتارهای نابهنجار جنسی، مشکلات زناشویی، فرزندپروری، مصرف مواد و داروها، سیگار و الکل همراه است. همچنین پژوهش ها نشان دادند که میزان بروز دیگر اختلال های شخصیت همچون اختلال شخصیت مرزی و شخصیت افسرده، اختلال دوقطبی، اختلال های خواب و اختلال های خوردن در بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی نسبت به جمعیت بالینی و عادی بیشتر می باشد.

در جدول زیر اختلالاتی که همراه با بیش فعالی می شوند و درصد شیوع آنها در مقایسه با افراد عادی آورده شده است.

بیش فعالی باعث می شود که عملکرد کودک و بزرگسال  در خانه، مدرسه، کار و روابط اجتماعی مختل شود.

روابط اجتماعی: اکثریت افرادی که در کودکی دچار اختلال پیش فعالی هستند بیشترین طرد را از طرف دوستان و همسالان و خانواده  به دلیل فقدان توجه، وجود حس بیقراری و ناآرامی و ناتوانی در کنترل عصبانیت تجربه می کنند. افراد پیش فعال بیشتر از افراد دیگر درگیر مشکلات قانونی می شوند. در یک تحقیق از 6000 زندانی 431 نفر یعنی حدود 10 درصد پیش فعالی داشتند. اگر پیش فعالی در دوران کودکی ادامه یابد، خطر درگیری در فعالیت های مجرمانه در دوران بزرگسالی هم افزایش می یابد. روانشناسان نشان دادند که 50 درصد ار بزهکاران  پیش فعالی هم دارند.

افراد پیش فعال هم 2 تا 3 برابر بیشتر از دیگران در معرض تصادف قرار می گیرند و هم 2 تا 3 برابر بیشتر از دیگران موجب تصادف می شوند. روانشناسی به نام لام برت (1985) گزارش داد که 16 درصد از کودکان پیش فعال حداقل 4 یا بیشتر تصادف جدی داشتند که منجر به بستری در بیمارستان گردید.

به علاوه 7 تا 21 درصد از بزرگسالان مبتلا به پیش فعالی در هنگام رانندگی تصادف داشتند. روانشتاسان تاکید می کنند که پیش فعالی زودتر تشخیص داده شود وتحت درمان قرار گیرند.

خانه:  این کودکان در خانه اهل جر و بحثند، دائم در حال حرکت اند، مدام در حال پرخاشگری کلامی و بدنی اند، در حال ریخت و پاش وسایل منزل اند و ناتوان در نظم دادن به فعالیت های خود.  این کودکان به دلیل تعارضاتی که بین پدر و مادر یا بین پدر ومادر با فرزند وجود دارد آسیب می بینند. خانواده های این افراد در دو سر یک طیف هستند یا بسیار سست و سهل انگار و بی نظم هستند و یا بسیار خشک و قانونی و مجبور کننده. اصولا چون از این بچه ها درخواست هایی می شود که باید با اصول و قواعد جامعه یکی باشد اما آنها نمی توانند آن کارها را انجام دهند. به همین دلیل خانواده و اجتماع آنها را رها می کنند و بیشترین میزان جرم و جنایت و بزهکاری توسط همین افراد انجام می شود. در واقع این افراد نمی توانند با دیگر اعضای خانواده روابط حسنه و خوبی برقرار کنند. اگر چه ممکن است بسیار پر حرف وفعال باشند اما نمی توانند به شیوه موثر وتاثیر گذار حرف بزنند وارتباط برقرار کنند.

1-      مدرسه: یادگیری نیاز به عواملی بنیادی از قبیل دقت، توجه، حافظه، هوشیاری، گوش به زنگی، برنامه ریزی، خود کنترلی، هماهنگی دیداری-حرکتی، هدفمندی، محاسبه ذهنی، دوراندیشی و حل مساله دارد که کودکان پیش فعال در اکثر این عوامل مشکل اساسی دارند. در تحقیقی که توسط بارکلی (2006) انجام شد معلوم شد که بالای 50% این کودکان نیاز به معلم خصوصی دارند، 33% آنها در یک سری دروس نیاز به معلم کاملا اختصاصی دارند، و40% آنها نمی توانند به سطوح بالا ترقی کنند و در یک کلاس باقی می مانند وهمچنین تقریبا50%  این کودکان به دلیل سختی هایی که با آنها روبرو می شوند بیش از گرفتن دیپلم خود مدرسه را رها کرده و نمی توانند حتی دیپلم خود را بگیرند. همچنین تحقیقات نشان داده اند چونکه این کودکان سر خورده وطرد می شوند  بر میزان پرخاشگریشان افزوده می شود و باعث می شود که دست به دزدی و جنایت بزنند تا بتوانند به گفته خودمانی حق خود را از جامعه ای که آنها را طرد کرده است بگیرند.برای مثال اگر این بیماری در کودک درمان نشود در بزرگسالی فرد دچار اختلالاتی از جمله اضطراب، سوء مصرف مواد واختلالات یادگیری می شوند.

کار: نمی توانند در بزرگسالی با کار خود ارتباط برقرار کنند و موفق شوند و سریع از هر کاری خسته و دلزده می شوند.

افراد پیش فعال در انجام شغل و کار با این مشکلات مواجه می شوند:

1-      تاخیر، معمولا دیر به کار می رسند.

2-      فعالیت هایی که به آنها واگذار شده را به موقع انجام نمی دهند.

3-      برای انجام دادن یک کار کوچک ساعت ها وقت خود را تلف می کنند.

4-      در انجام دادن جزئیات کار دچار سردرگمی می شوند.

5-      با مدیران خود در تعارض اند، پیشرفت شغلی ندارند و کارمند ساده باقی می مانند.

6-      مرتب شغل خود را عوض می کنند  و یا شغل خود را از دست می دهند.